Beslenme Piramidi
Beslenme Piramidinin Anlamı ve Beslenme Önerileri
Beslenme piramidi genel anlamı ile gıdaların seçiminde yol gösterici rehberiniz olmalıdır. Günlük hayatımızda beslenme alışkanlıklarımıza yön veren kuralları içermektedir. Piramit en altta yer alan ve sıklıkla tüketilmesi gereken karbonhidratlarla başlar ve daha az tüketilmesi gereken gıdalara doğru gider. Bu besin grupları karbonhidratlar, mineraller, proteinler, yağ ve şekerdir.
İki Nobel'li bilim insanı, Linus Pauling, "Vücuda ve hücrelere doğru moleküllerin verilmesiyle, birçok hastalık yok edilebilir,"diyor. Bu insana, onun yapısına uygun gıdaların, bir düzen, bir sistem içinde ihtiyaç duyulan oranlarda verilmesiyle olabilir.
- Tabanda yer alan ve sıklıkla tüketilmesi gereken gıdalar tahıl grubudur. Rafine edilmemiş tahıllarla yapılan gıdalar tüketin. Pasta, börek gibi hamur işlerinin yapımında beyaz un yerine kepekli un veya tam buğday unu tercih edin. Beyaz pirinç yerine kahverengi (kabuklu) pirinç yada bulgur kullanın. Kepekli ekmek tüketin ve glisemik indeksi yüksek patatesi azaltın.
- İkinci katta yer alan sebze ve meyve grubu, sağlıklı bir yaşam sürdürebilmemiz için gerekli olan vitamin ve mineralleri sağlar. Mineraller (kalsiyum, bakır, iyot, demir, çinko,selenyum, fosfor vb.) sebze ve meyvelerde bulunur, hücre korunması ve sağlıklı diş, kemik, cilt yapısı için önemlidir. Mineraller ayrıca kalp ritmi, kan basıncı, vücuttaki sıvı dengesi gibi daha birçok düzenleyici fonksiyonlarda rol oynar. Her gün en az 5 porsiyon sebze ve meyve tüketin; sabah kahvaltısına meyve ile başlayın. Koyu renkli sebze ve meyveleri tercih edin. Sarı, turuncu ve kırmızı renkte meyveleri bol miktarda tüketin.
- Üçüncü katın yarısı süt, yoğurt, peynir ve diğer yarısı da et, balık, baklagiller ve kuruyemişten oluşur. Proteinler vücudumuzun yapı taşlarıdır. Kalori tüketen kas dokumuzu güçlendirmek ve korumak açısından önem kazanmaktadır. Proteinleri tüketirken çeşitlendirmeliyiz. Çünkü vücuttaki yararlılık oranları, içerdikleri yağ çeşitliliği farklıdır. Kırmızı etteki doymuş yağ oranı tavuk, balık ve yumurtaya göre daha fazla iken, diğer yandan kırmızı etin de biyoyararlılığı daha fazladır.
- Kemiklerin sağlıklı yapısını korumak için yeterli kalsiyum almak gerekir. Her gün 1-2 porsiyon az yağlı süt ürünü almak birçok yetişkin için yeterli kalsiyum sağlar. Baklagiller, tahıl ürünleri, yapraklı sebzeler iyi birer kalsiyum kaynağıdırlar. Düzenli egzersiz ve yeterince D vitamini alımı sağlıklı kemikler için şarttır.
- Piramitin tepe noktasında yağlar ve şeker vardır. Bu grup beslenmemizde en az yeri tutmalıdır. Beslenmenizden doymuş yağları çıkarın; onların yerine doymamış bitkisel sıvı yağlar kullanın. Kırmızı et, tereyağ ve birçok süt ürününde bulunan doymuş yağlardan uzak durun. Zeytinyağ, kanola, ayçiçek ve mısır özü yağı gibi sıvı yağları kullanın.